حجیت قرائات مختلف سورۀ حمد و ارتباط آن با تواتر قرائات: مروری تاریخی بر آراء عالمان شیعی

Authors

  • رحمت فرحزادی دانشیار گروه فقه و حقوق دانشگاه دانشگاه آزاد اسلامی یادگار امام شهر ری، تهران، ایران.
  • سیدعلی سرسرابی دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه آزاد اسلامی یادگار امام شهر ری، تهران، ایران.
  • محمدمهدی تقدیسی دانشیار گروه فقه و حقوق دانشگاه دانشگاه آزاد اسلامی یادگار امام شهر ری، تهران، ایران.
Abstract:

بحث از حجیت قرائات سورۀ حمد با توجه به ضرورت قرائت این سوره در نماز، از اهمیت فراوانی نزد مسلمانان برخوردار بوده و همواره مورد ابتلاء آنان بوده است. پژوهش حاضر با هدف دستیابی به ملاک حجیت قرائات سورۀ حمد، سیر تاریخی آرای مفسران و محدثان امامیه را در ارتباط با تواتر قرائات و حجیت آن‌ها بررسی کرده است. بر اساس رهنمودهای اهل بیت علیهم السلام، مسألۀ تعدّد نزول قرآن نزد بسیاری از دانشمندان شیعه مردود بوده است؛ در عین حال، در ارتباط با قرائت سورۀ حمد، بررسی نظریه‌های شاخص در این باره نشان از آن دارد که اکثر دانشمندان قائل به حجیت قرائات مختلف (هفت‌گانه) در این سوره و غیر آن به عنوان قدر متیقن هستند؛ اگرچه حجیت هر قرائت دیگری نیز که تداول آن در عصر امامان معصوم علیهم السلام احراز شود، در نظرات برخی از محققان مطرح شده است. البته در فهم معنای دقیق آیاتی که در قرائت بخشی از آن‌ها اختلاف وجود دارد، توافق در حجیت آن‌ها، همانند استفاده از قرائات در سورۀ حمد نیست؛ با این حال، آرای نوظهور مبنی بر منحصر بودن جواز، تنها برای یک قرائت در سورۀ حمد و همچنین در هنگام استفاده از آیات دارای قرائات مختلف، سخن جدید به شمار می‌آید و مغایر با اتفاق مذکور است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مطالعۀ تاریخی مراحل شکل گیری انگارۀ تواتر قرائات سبع

فهم چگونگی شکل­گیری انگارۀ تواتر قرائات سبع، یکی از چالش­های مهم دانش قرائات است. با وجود اینکه تاریخ و اسناد قرائات سبع نشان می­دهد که این قرائات، دارای شرط تواتر نیستند، ولی این انگاره در بین اهل­سنت، به صورت یک باور شایع در آمده است، تا آنجا که برخی، منکر آن­را کافر دانسته­اند. در این پژوهش، از روش مطالعۀ ساختاری تاریخی و با استفاده از ابزار توالی در مطالعۀ تاریخ، برای کشف زمینه­های پیدایش ...

full text

مروری بر تاریخ « اختیار» در قرائات و ضوابط قرائات معتبر

اختیار در قرائات از مباحث مهمی است  که با ضوابط و معیارهای خاص آن قرائات صحیح مشخص می شود. پس مسلم است که به طور غیر رسمی، اختیار در قرائات از اواخر قرن اول پدید آمده بود و این جریان با اقدام ابن مجاهد در اول قرن چهارم و عنایت ویژه به قرائات سبع محدود شد، هرچند هم زمان با ابن مجاهد و پس از او دانشمندانی به اختیار در قرائات پرداختند.   این بحث بیش تر مورد توجه دانشمندان اهل سنت و تا حدودی مورد ق...

full text

پژوهشی در تواتر وصحت قرائات قرآن

موضوع صحت و تواتر قرائات قرآن، ازمباحث مطرح در حوزه? علم القراءات می باشد. سیر تکوین و پیدایی دانش قرائات سابقه ای کهنتر از علم تفسیر و تدوین صحاح و اُصول معتبر حدیثی را می پیماید. مدار اصلی بحث در این پایان نامه ضوابط پذیرش یک قرائت و نیز تواتر و میزان اعتبار و حجّیت آن بوده و ضمن اشاره به مراحل پیدایش قرائات و سیر تدوین و تطوّر آن، معیارهای صحت قرائت با بحث در آراء صاحبنظران، سه ملاک: 1) صحت سند...

15 صفحه اول

ارتباط اختلافِ قرائات با تحریفِ قرآن

در طول دوران اسلامی، وجود برخی از روایات در جوامع روایی اهل سنت و شیعه باعث شده تا برای عده­ای، منشأ ایجاد توهم «تحریف در قرآن» شود. محدث نوری کتابِ مستقلی با عنوان «فصل الخطاب فی تحریف کتاب رب الارباب» نوشت و مجموعه روایاتى را در زمینۀ «تحریفِ قرآن» عرضه داشت که بیشتر آنها شاملِ روایاتِ اختلاف قرائات در قرآن می­باشند. تاکنون کتاب‌های بسیاری در رد این کتاب نگارش شده است. یکی از دلایلی که در این کتا...

full text

قرائات مختلف از تعبیر «ال یاسین» در آیۀ 130 سورۀ صافات و تفاسیر مبتنی بر هر یک از این خوانشها

تعبیر «ال یاسین» فقط یک بار در قرآن کریم در آیۀ 130 سورۀ صافّات آمده است: «سَلامٌ عَلیٰ ال یاسین». نه تنها مفهوم این تعبیر، که حتی قرائت صحیح آن در میان مفسران و قاریان مختلف موضوع بحث بوده است. برخی مفسران شیعه، و عمدۀ مفسران عامی مذهب، «ال یاسین» را تحریری دیگر از «اِلیاسین» و مترادف با الیاس نبی (ع) دانسته‌اند. این دسته از مفسران قرائنی همچون قرائت مشهور، تعابیر مشابه در زبان عربی، و سیاق آیات را ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 25  issue 66

pages  67- 88

publication date 2020-01-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023